Haftanın Kitabı 86: A.B.D. 42. Enlem

Haftanın Kitabı 86: A.B.D. 42. Enlem

Künye: A.B.D. 42. Enlem, John Dos Passos, İş Bankası Kültür Yayınları, Nisan 2011, xvi + 492 Sayfa, Çeviren : Oya Dalgıç.

Özet: John Dos Passos (1896-1970) New York'lu ünlü ve varlıklı bir avukat olan babasıyla, Virginia'lı seçkin ve soylu bir kadın olan annesi, ancak John on altı yaşına geldiğinde evlenebilirler. Çocukluk yıllarını annesiyle Avrupa'yı dolaşırken arada babasıyla Avrupa otellerinde buluşarak geçirir. Kendi deyimiyle "otel çocuğu"dur. 18 yaşına geldiğinde babası ölür. 1916'da Harvard'ı bitirince okumak için İspanya'ya gider ancak ambulans sürücüsü olarak orduya ve savaşa katılır, cepheleri dolaşır. Savaşı dolaysız olarak tam da içinden yaşar. Three Soldiers (Üç Savaşçı) savaş izlenimlerini yansıttığı ilk romanıdır. Ona göre savaş hayal ürünü bir pazardan yararlanmak uğruna delikanlıların gencecik bedenlerini kurban eden, vahşet ölçüsünde çıldırmış uygarlığın son atağıdır. 25 yaşında genç bir yazar olarak İstanbul'a gelir. Tıpkı çağdaşları ve arkadaşları olan Sinclair Lewis, Ernest Hemingway, F. Scott Fitzgerald gibi o da tüketim hırsına kapılmış ve başka her şeye kayıtsız kalan Amerikan kültürünü acımasızca eleştirir. Kapitalist endüstrinin zorbalığı karşısında duyduğu öfke ve acı, başyapıtı olan A.B.D. üçlemesinde açıkça görülür. Jean Paul Sartre için, "Çağdaş en büyük yazar" Passos'tur. Onun aynı zamanda ölümü o güne kadar en iyi anlatan yazar olduğunu söyleyip şöyle der: "Ölüm üzerine çok şey söylemez, yalnızca 'Öldü,' der ama ondan sonra yazdığı her sözcük açık mezara atılan bir kürek topraktır." 1930'da yayımlanan üçlemenin ilk romanı 42. Enlem'de karşımıza çıkan Fanny, J. Ward Moorehouse, Eleanor Stottard, Janey Williams ve Charley Anderson tanıtılırken Haber-film ve Sine-göz bölümleri kurguya ustalıkla yerleştirilir. Passos A.B.D.'de bir halkı, bir dönemi anlatmak için yeni teknikler dener. Dönemin gazete haberlerini kullanır, ABD'nin simgeleşmiş kişilerinin hayatları hakkında bilgiler verir ve bir ucundan hayata tutunmaya ya da daha doğru ifade ile hayatta kalmaya çalışan onlarca insanın kesişen hikâyelerini anlatır. A.B.D. üçlemesini Oya Dalgıç'ın eşsiz çevirisi 1919 ve Büyük Para ile sürdüreceğiz. (Tanıtım Bülteninden)

Literary works:    One Man's Initiation: 1917 (1920). Reprinted in 1945, under the title First Encounter
    Three Soldiers (1920)
    A Pushcart at the Curb (1922)
    Rosinante to the Road Again (1922)
    Streets of Night (1923)
    Manhattan Transfer (1925)
    Facing the Chair (1927)
    Orient Express (1927)
    U.S.A. (1938). Three-volume set includes
        The 42nd Parallel (1930)
        Nineteen Nineteen (1932)
        The Big Money (1936)
    Tour of Duty (1946)
    The Ground we Stand On (1949)
    District of Columbia (1952). Three-volume set includes
        Adventures of a Young Man (1939)
        Number One (1943)
        The Grand Design (1949)
    Chosen Country (1951)
    Most Likely to Succeed (1954)
    The Head and Heart of Thomas Jefferson (1954)
    The Men Who Made the Nation (1957)
    The Great Days (1958)
    Prospects of a Golden Age (1959)
    Midcentury (1961)
    Mr. Wilson's War (1962)
    Brazil on the Move (1963)
    The Best Times: An Informal Memoir (1966)
    The Shackles of Power (1966)
    World in a Glass - A View of Our Century From the Novels of John Dos Passos (1966)
    The Portugal Story (1969)
    Century's Ebb: The Thirteenth Chronicle (1970)
    Easter Island: Island of Enigmas (1970)
    Lettres à Germaine Lucas Championnière (2007) - only in French


İndirme bağlantısı

yazışmak üzere, neşeli okumalar ve seyirler dilerim.

22 mayıs 2013 çarşamba, Antalya, Türkiye

Harun Taner <harun.taner.antalya@gmail.com>